با تبدیل مبارک‌شهر از یک روستا به منطقه‌ای شهری، تعارضات میان سبک زندگی سنتی دامداران و انتظارات شهروندی به یک چالش جدی تبدیل شده است که می‌تواند در آینده ای نزدیک زمینه‌ساز بروز تنش‌ها و درگیری‌های محلی شود. از یک‌سو، نگهداری دام در مناطق مسکونی باعث بروز مشکلات بهداشتی، اجتماعی و نارضایتی عمومی می‌شود. اما از سوی دیگر، بسیاری از دامداران منبع درآمد دیگری ندارند و نمی‌توان از آنها انتظار داشت که برای راحتی دیگران، تنها راه معیشت خود را کنار بگذارند.
یکی از نکات مهمی که باید در این مسئله در نظر گرفت، این است که دامداران متولی تبدیل روستا به شهر نبوده‌اند. این تغییر ساختاری بدون مشورت یا آمادگی قبلی آنها انجام شده و اکنون از آنها خواسته می‌شود سبک زندگی و روش معیشت چندین‌ساله خود را تغییر دهند. برای بسیاری از دامداران، نگهداری گاو و گوسفند تنها منبع درآمد است. این افراد عمدتاً تجربه یا مهارت دیگری برای کسب درآمد ندارند و تغییر شغل برایشان دشوار و پرهزینه است.
از طرفی در فرایند تبدیل روستا به شهر، تدابیری برای ایجاد فرصت‌های شغلی جایگزین یا حمایت‌های مالی از دامداران اتخاذ نشده است. این کمبود برنامه‌ریزی، باعث شده دامداران احساس کنند که قربانی تغییرات اجباری شده‌اند آنها معتقدند که خواسته‌های شهروندان جدید و قوانین شهری نباید تنها بر دوش آنها سنگینی کند.
این نکته را هم باید در نظر گرفت که نگهداری دام در مناطق شهری، به‌ویژه در محیط‌های مسکونی، همواره باعث شکایت و نارضایتی شهروندان و ایجاد مشکلاتی می‌شود. برخی از این مشکلات عبارتند از:
1. کثیف شدن معابر و کوچه‌ها: عبور گوسفندان و گاوها از معابر آسفالت‌شده و مسکونی، باعث کثیف شدن مسیرها با فضولات دامی می‌شود. این موضوع، علاوه بر کاهش زیبایی بصری شهر، موجب بوی نامطبوع و تهدید بهداشت عمومی می‌شود. در نتیجه، شهروندان به‌ویژه خانواده‌هایی که هیچ‌گونه ارتباطی با دامداری ندارند، از این شرایط ناراضی خواهند بود و اعتراض‌های مکرر شکل می‌گیرد.
2. ایجاد تنش و درگیری‌های اجتماعی: نگهداری دام در حیاط خانه‌ها یا معابر شهری می‌تواند زمینه‌ساز درگیری‌های لفظی و حتی فیزیکی بین همسایگان شود. برای مثال، کودکان یا سالمندان که در معرض آلودگی‌ها و مشکلات ناشی از دام‌ها قرار می‌گیرند، احتمالاً باعث شکایت و گلایه خانواده‌هایشان خواهند شد. این اختلاف‌ها به مرور زمان می‌تواند به خصومت‌های طولانی‌مدت بین افراد منجر شود.
3. احساس تبعیض: برخی از شهروندان ممکن است احساس کنند که حضور دام در محیط شهری برخلاف پیشرفت و زیباسازی شهر است و حقوق شهروندی آنها نقض می‌شود. این حس تبعیض می‌تواند باعث شکل‌گیری گروه‌هایی مخالف دامداران در شهر شود، که به دو قطبی شدن جامعه و ایجاد تعارض دامن می‌زند.
در این میان، تقابل میان حق دامداران برای حفظ معیشت و حق سایر شهروندان برای زندگی در محیطی تمیز و بهداشتی، می‌تواند به درگیری‌های اجتماعی جدی منجر شود. شهروندان جدید حق دارند از معابر تمیز، هوای پاک و آرامش بهره‌مند باشند. دامداران نیز حق دارند بدون تهدید معیشتی، به فعالیتی که سال‌ها از طریق آن زندگی کرده‌اند، ادامه دهند.
برای حل این تعارض، جلوگیری از ایجاد نارضایتی‌های گسترده و کمتر شدن درگیری و تنش بین ساکنین مبارک شهر، باید راهکارهایی جامع و عادلانه در نظر گرفته شود. چند مورد از این راهکارها در زیر آورده می‌شود:
1. ایجاد مجتمع‌های دامداری در حاشیه شهر: تخصیص زمین و ساخت مناطق ویژه برای نگهداری دام در خارج از مناطق مسکونی، با امکاناتی نظیر آب، برق و سیستم‌های دفع فضولات، می‌تواند یک راهکار عملی باشد.
2. حمایت مالی از دامداران: ارائه وام‌های کم‌بهره به دامدارانی که حاضر به انتقال فعالیت خود به حاشیه شهر هستند، می‌تواند شرایط را برای تغییر سبک زندگی آنها آسان‌تر کند.
3. آموزش مهارت‌های شغلی جایگزین: برگزاری دوره‌های آموزشی برای دامدارانی که تمایل به تغییر شغل دارند، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد فرصت‌های شغلی جدید برای آنها باشد.
4. میانجی‌گری برای کاهش تنش‌های اجتماعی: تشکیل جلسات مشترک میان دامداران و سایر شهروندان، برای ایجاد درک متقابل و یافتن راه‌حل‌های مشترک می‌تواند مفید باشد.
مشکل نگهداری دام در مبارک‌شهر، صرفاً یک مسئله شهری نیست؛ بلکه مسئله‌ای انسانی و اقتصادی است که نیازمند درک متقابل و برنامه‌ریزی جامع است. دامداران نه تنها نباید مجبور به رها کردن تنها منبع درآمد خود شوند، بلکه نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای هستند تا بتوانند خود را با شرایط جدید تطبیق دهند. هرگونه بی‌توجهی به این مسئله می‌تواند منجر به ایجاد شکاف اجتماعی و افزایش تنش‌ها شود، که به ضرر همه شهروندان تمام خواهد شد.