یکی از موضوعات حساس در جامعه ایران، نحوه برخورد مسئولین جمهوری اسلامی با مسائل اجتماعی، سیاسی و قضایی است. از جمله مواردی که همواره مورد انتقاد قرار گرفته، دوگانگی در رفتار آنها نسبت به فرزندان خود و فرزندان مردم عادی است. در حالی که برای بسیاری از مردم عادی، عدالت به شکلی سختگیرانه و بیرحمانه اجرا میشود، برخی مسئولین در مواجهه با پروندههای مرتبط با خانواده خود، رویکردی کاملاً متفاوت در پیش میگیرند.
اخیراً اظهارات مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده مجلس، درباره فرزند خود و همچنین بازداشتشدگان اعتراضات آذر ۱۴۰۱، نمونهای بارز از این تناقض را به نمایش گذاشته است. این موارد، علاوه بر انتقاد از عملکرد مسئولین، پرسشهای جدی درباره مفهوم عدالت و یکساننگری در نظام جمهوری اسلامی ایران مطرح میکند.
مصطفی میرسلیم در مصاحبهای درباره پرونده فرزندش، که به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق بازداشت، زندانی و سپس عفو شده بود، نکاتی را مطرح کرد که بازتاب گستردهای در افکار عمومی داشت. او اظهار داشت که پس از بازداشت فرزندش، به ضابطین امنیتی ایراد گرفته که چرا به پسرش کمک نکردهاند تا در دام منافقین نیافتد، زیرا به گفته او «فرزندش روحیه حساسی دارد».
این سخنان، انتقادهای شدیدی را برانگیخت. بسیاری از مردم پرسیدند که چگونه برای فرزندان مسئولین، «روحیه حساس» و «لزوم کمک» مطرح میشود، اما برای فرزندان مردم عادی، چنین ملاحظاتی نهتنها رعایت نمیشود، بلکه با آنها برخوردهایی سختگیرانه و گاه بیرحمانه صورت میگیرد.
تناقضگویی مصطفی میرسلیم زمانی آشکارتر شد که اظهارات او درباره بازداشتشدگان اعتراضات آذر ۱۴۰۱ منتشر شد. او در این اظهارات بیان کرده بود که «فاصله بین دستگیری و اعدام این افراد خیلی زیاد است و باید بین ۵ تا ۱۰ روز پس از بازداشت اعدام شوند.»
این اظهارات، نگرشی خشن و غیرانسانی را نسبت به معترضان عادی جامعه نشان میدهد. در حالی که این افراد، عمدتاً از میان جوانانی هستند که به دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی به اعتراض پرداختهاند، میرسلیم بر تسریع در اعدام آنها تأکید کرده است. مقایسه این موضعگیری با نگاه حمایتی او نسبت به فرزند خود، شکاف عمیق میان رفتار مسئولین نسبت به خانواده خود و مردم عادی را بهوضوح نشان میدهد.
چنین تناقضهایی پیامدهای عمیقی برای جامعه ایران به دنبال دارند:
1. از بین رفتن اعتماد عمومی: وقتی مردم احساس میکنند که عدالت در ایران دوگانه اجرا میشود، اعتماد آنها به نهادهای حاکمیتی و قضایی به شدت کاهش مییابد.
2. تقویت حس تبعیض: برخورد متفاوت مسئولین با فرزندان خود و مردم عادی، احساس تبعیض و نابرابری را در میان مردم تقویت میکند.
3. بحران مشروعیت: چنین رفتارهایی مشروعیت اخلاقی مسئولین را زیر سوال میبرد و پرسشهای جدی درباره صداقت و پایبندی آنها به ارزشهای اسلامی و انقلابی مطرح میکند.
رفتار و اظهارات مصطفی میرسلیم درباره فرزند خود و معترضان عادی جامعه، نمونهای از تناقضهای رفتاری برخی از مسئولین جمهوری اسلامی است که فاصله عمیق میان آنها و مردم را نشان میدهد. این نوع دوگانگی نه تنها با اصول عدالت و برابری در تضاد است، بلکه اعتماد عمومی را نیز به شدت خدشهدار میکند. برای رفع این شکاف و بازسازی اعتماد اجتماعی، مسئولین باید در رفتار و اظهارات خود بازنگری کنند و نشان دهند که عدالت برای همه مردم، بدون توجه به جایگاه اجتماعی یا خانوادگی آنها، به شکلی برابر اجرا میشود.